Każdy radca prawny, który wykonuje zawód radcy prawnego w każdej innej formie niż w oparciu o umowę o pracę (za wyjątkiem radcy prawnego zatrudnionego na podstawie stosunku pracy, tylko jako pracownik naukowy lub naukowo-dydaktyczny), jest uprawniony a zarazem zobowiązany do bycia obrońcą z urzędu w sprawach karnych i karno-skarbowych oraz jako obrońca osób nieletnich w postępowaniu w sprawach o demoralizację o czyny karalne.
Podstawa prawna:
- art. 82 kpk w związku z art. 8 ust. 3 ustawy z 06-07-1982 r. o radcach prawnych i rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.08.2020 r. w sprawie sposobu zapewnienia oskarżonemu korzystania z pomocy obrońcy z urzędu (Dz. U. z 2020 r. poz. 1681 ze zm.),
- art. 37 ustawy z 09-06-2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz. U. z 2022 r. poz. 1700) w zw. z art. 8 ust. 3 ustawy z 06-07-1982 r. o radcach prawnych i rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z 31.08.2022 r. w sprawie sposobu zapewnienia nieletniemu korzystania z pomocy obrońcy z urzędu (Dz. U. z 2022 r. poz. 1884).
W oparciu o obowiązujące przepisy dotyczące świadczenia pomocy prawnej polegającej na występowaniu przez radcę prawnego w charakterze obrońcy w sprawach karnych i karno-skarbowych oraz obrońcy osób nieletnich zwolnieni są tylko radcy prawni:
- mający zawieszone prawo wykonywania zawodu radcy prawnego,
- niewykonujący zawodu radcy prawnego
albo
- pozostający w stosunku pracy.
Jeśli radca prawny:
- nie ma zawieszonego prawa wykonywania zawodu radcy prawnego w oparciu o przesłanki z art. 28 ust. 1 i 2 ustawy z 06-07-1982 r. o radcach prawnych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1166 ze zm.),
- ani nie zgłosił, że nie wykonuje zawodu,
- ani też nie zgłosił, że pozostaje w stosunku pracy, nie może być wykreślony z listy radców prawnych mającym prawo udzielania oskarżonym pomocy prawnej z urzędu.
Radca prawny mogący być obrońcą z urzędu w sprawach karnych, karno-skarbowych oraz obrońcą osoby nieletniej, ma obowiązek zgłosić w Izbie swoją gotowość do świadczenia pomocy prawnej z urzędu jako obrońca w ww. sprawach.
Wobec powyższego radca prawny mogący być obrońcą z urzędu w powyższych sprawach – jest zgłaszany przez OIRP we Wrocławiu do odpowiedniego sądu (rejonowego, okręgowego, apelacyjnego) wg miejsca zamieszkania wskazanego przez danego radcę prawnego.
Przekazując dane radców prawnych sądom OIRP we Wrocławiu podaje - adres do doręczeń jaki radca prawny wskaże w KARCIE EWIDENCYJNEJ, druku ZGŁOSZENIA GOTOWOŚCI DO BYCIA OBROŃCĄ lub przez EXTRANET, wraz z adresem poczty elektronicznej (e-mailem) i numerem telefonu, oraz to czy dany radca zgłosił gotowość do świadczenia pomocy prawnej z urzędu jako obrońca, czy też nie.
Do sędziów przynależy jedynie prawo wyboru radcy prawnego lub adwokata mającego być obrońcą z urzędu w postępowaniu karnym – i może wskazać zarówno osobę wyrażającą chęć bycia obrońcą jak i tę która nie wyraziła takiej chęci.
Izba ma tylko obowiązek zgłoszenia do sądów radców prawnych mogących występować jako obrońcy w sprawach karnych, z podziałem na tych którzy deklarują chęć bycia takim obrońcą oraz na tych którzy nie zadeklarowali takiej chęci.
Zgłoszenia/uaktualnienia w zakresie gotowości do występowania w charakterze obrońcy z urzędu w postępowaniach karnych, można dokonać poprzez wypełnienie załączonej ankiety lub przez EXTRANET.
Uaktualnienia w zakresie gotowości do występowania w charakterze obrońcy z urzędu osób nieletnich w postępowaniu o demoralizację i w sprawach o czyny karalne, można dokonać tylko poprzez wypełnienie druku ZGŁOSZENIA GOTOWOŚCI DO BYCIA OBROŃCĄ lub składając oświadczenie na piśmie lub za pośrednictwem poczty elektronicznej.
W przypadku aktualizacji przez wypełnienie załączonej ankiety – należy przesłać ją do Izby na adres e-mailowy: lista.radcow.@oirp.wroclaw.pl jako skan lub listownie.